Jakie są nieodnawialne źródła energii?

Nieodnawialne źródła energii to takie, które nie posiadają zdolności do odnawiania się w krótkim czasie. Okres ich powstawania to setki, tysiące, a nawet miliony lat. Źródła energii nieodnawialnej pod postacią różnego rodzaju paliw, są obecnie podstawą dla energii w naszych domach, gospodarstwach, w przemyśle, i transporcie. Ciężko wyobrazić sobie życie bez węgla kamiennego, brunatnego, ropy naftowej czy gazu ziemnego, ale jak sama ich nazwa wskazuje, kiedyś się skończą i będziemy musieli używać alternatywnych źródeł energii. W trosce o środowisko naturalne, tę transformację powinniśmy zacząć już teraz.

Nieodnawialne źródła energii – jakie są ich rodzaje?

Nieodnawialnymi źródłami energii są przede wszystkim paliwa kopalne: węgiel kamienny, węgiel brunatny, torf, uran, ropa naftowa i gaz ziemny. Krótką charakterystykę każdego z tych surowców przedstawiamy poniżej.

Węgiel kamienny

Węgiel kamienny jest skała osadową wytworzoną ze szczątków roślin, które zostały uwęglone, ponieważ nie miały dostępu do tlenu. Powstawał głównie w epoce karbonu przez wiele milionów lat. Ma czarną barwę oraz satynowy połysk. Głównym zastosowaniem węgla kamiennego jest wykorzystanie go jako paliwa do wytwarzania energii. W związku z tym, iż jest to jednak nieodnawialne źródło energii, jego udział w tym procesie spada i będzie spadać. 

Węgiel brunatny

To również skała osadowa, powstała z roślin które nie miały dostępu do tlenu. Ten rodzaj węgla powstał w czasie neogenu podczas ery kenozoicznej. Węgiel brunatny jest wykorzystywany głównie na rynkach lokalnych, ponieważ wysoki stopień wilgotności i spopielenia utrudnia transport. Dlatego elektrownie wykorzystujące to paliwo stawiane są w pobliżu jego złóż, a surowiec dostarczany jest do nich bezpośrednio taśmami. Węgiel brunatny to najtańszy rodzaj opału, co wiele osób zachęca do ogrzewania domu właśnie tym surowcem. 

Torf 

Jest uznawany za najmłodszy węgiel kopalny. W jego składzie znajduje się mniej niż 60% węgla. Zjawisko, dzięki któremu powstaje torf nazywamy torfieniem. Polega ono na gromadzeniu się i humifikacji roślin w warunkach nadmiernego uwilgotnienia. Torf w niewielkim stopniu jest wykorzystywany jako opał. W Irlandii i Finlandii torf jest wykorzystywany do produkcji energii elektrycznej. Surowiec ten stosowany jest także w rolnictwie i ogrodnictwie, do produkcji nawozów torfowych i ziemi ogrodniczej. Torf na terenach ubogich w drewno (między innymi na Islandii) był wykorzystywany do budowy domów. 

Ropa naftowa

Ropa naftowa to ciekła kopalina, która jest jednym z najważniejszych surowców energetycznych. Składa się ona z mieszaniny naturalnych węglowodorów gazowych, bituminów z niewielkim dodatkiem związku azotu, siarki, tlenu i zanieczyszczeń nieorganicznych. Surowiec ten wykorzystywany jest głównie do produkowania benzyny, nafty, olejów, parafiny, smarów, asfaltów, mazutów, wazelin i różnych materiałów syntetycznych. 

Gaz ziemny

Złożony jest co najmniej w 90% z metanu, reszta jego składu to niewielka ilość etanu, butanu, propanu oraz innych związków organicznych i mineralnych. Pokłady surowca mogą występować samodzielnie, ale często towarzyszą złożom ropy naftowej i węgla kamiennego. Gaz ziemny nie ma barwy ani zapachu, jednak aby ułatwić jego wykrycie, przed wprowadzeniem go do sieci gazowej jest nawaniany. Głównym zastosowaniem gazu ziemnego jest produkcja energii elektrycznej. Znajduje także on zastosowanie w naszych domach np. do podgrzewania wody czy potraw. 

Uran

To pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym. Uran jest stosowany głównie w elektrowniach jądrowych jako paliwo. Znalazł także wykorzystanie w budowie bomb atomowych. Jeden kilogram uranu dostarcza tyle energii co 2500 tys. ton węgla. Energetyka jądrowa jest największą nadzieją na niskoemisyjne pozyskiwanie energii, jednakże również niebezpieczną, co pokazała katastrofa w Czarnobylu. 

Zalety nieodnawialnych źródeł energii

Surowce, które kiedyś się wyczerpią są obecnie szeroko stosowane, ponieważ niesie to ze sobą dużo korzyści, takich jak: 

• nieodnawialne źródła energii są wykorzystywane od wielu lat, dzięki czemu bardzo dobrze znamy technologię przetwarzania surowców nieodnawialnych na energię,
• stosunkowo niskie koszty uzyskania energii,
• kopalnie, elektrownie i inne miejsca przetwarzania surowców nieodnawialnych są miejscem pracy dla wielu osób.

Jakie są wady korzystania z tych źródeł energii?

Niestety korzystanie z surowców nieodnawialnych niesie ze sobą bardzo dużo szkód, między innymi: 

• złoża nieodnawialnych źródeł energii ulegają stopniowemu wyczerpaniu,
• wydobycie surowców wiążę się z degradacją krajobrazu,
• wytwarzanie energii z tych źródeł wiąże się z ich spalaniem (oprócz uranu), co powoduje zanieczyszczenie atmosfery gazami i pyłami,
• elektrownie jądrowe przyczyniają się do powstawania radioaktywnych odpadów, które składowane są głęboko pod powierzchnią ziemi, 
• awarie w elektrowniach atomowych powodują poważne skażenie środowiska na wiele lat,
• wzrost cen nieodnawialnych źródeł energii przyczynia się do inflacji,
• państwa posiadające złoża nieodnawialnych źródeł energii mają duży wpływ na gospodarkę światową.

Nieodnawialne źródła energii w naszym domu

Nieodnawialne źródła energii od lat służą nam w naszych domach, głównie do ogrzewania. Najczęściej wykorzystywany do tego celu, ze względu na swoje właściwości, jest węgiel kamienny i jego pochodne, np. ekogroszek, czy miał. Właściciele domów rzadko decydują się na węgiel brunatny, gdyż jest znacznie gorszy jakościowo. Ci, którzy mimo wszystko go wybierają, robią to ze względu na jego niską cenę. Coraz bardziej popularny staje się natomiast gaz ziemny. Ogrzewanie domu gazem nie wymaga naszej obsługi, a jego ceny nie są wygórowane. 

Odnawialne źródła energii, alternatywa 

Niekonwencjonalnym źródłem energii i jednocześnie alternatywą dla nieodnawialnych źródeł energii jest OZE. Odnawialne źródła energii to między innymi fotowoltaika, turbiny wodne oraz powietrzne. Są to rozwiązania bezpieczne dla środowiska i człowieka, gdyż nie powodują żadnych zanieczyszczeń. W ostatnim czasie popularne stały się małe elektrownie przydomowe wykorzystujące promienie słoneczne. Są to tak zwane instalacje fotowoltaiczne. OZE to przyszłość energetyki. W Szwecji już teraz ponad połowa zapotrzebowania na energię jest pokrywana dzięki odnawialnym źródłom energii.